Zmiany w Karcie Nauczyciela
12 lutego 2018
Najistotniejsze zmiany w Karcie Nauczyciela
W art. 76 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (uofzo) znowelizowana została ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (KN). Poniżej przedstawiamy najistotniejsze zmiany, które wejdą w życie od 1 września 2018 r. i później.
W opracowaniu zawarto również niektóre zmiany wprowadzone do ustawy – Prawo oświatowe.
Zmiany od 1 września 2018 r.
Art. 1 ust. 2 pkt 2 KN
• Nauczyciele publicznych innych form wychowania przedszkolnego, prowadzonych przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego lub osoby fizyczne oraz niepublicznych innych form wychowania przedszkolnego, zostaną objęci przepisami ustawy – Karta Nauczyciela w takim samym zakresie jak nauczyciele niepublicznych przedszkoli.
Art. 6 KN
• Wprowadzono zapis o obowiązku doskonalenia się nauczyciela, zgodnie z potrzebami szkoły.
Art. 6a KN
• Rozszerzono skalę oceny pracy nauczyciela z trzystopniowej na czterostopniową (ocena wyróżniająca, bardzo dobra, dobra, negatywna).
• Dyrektor będzie ustalał wskaźniki do poszczególnych kryteriów oceny pracy nauczyciela w szkolnym regulaminie – po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i zakładowych organizacji związkowych.
• Wprowadzono obligatoryjne terminy dokonywania oceny pracy nauczyciela w powiązaniu ze ścieżką awansu zawodowego (ocena pracy nauczyciela będzie dokonywana po zakończeniu stażu na każdy kolejny stopień awansu zawodowego oraz co trzy lata pracy w szkole od dnia uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego, mianowanego i dyplomowanego, jeżeli nauczyciel – w zależności od posiadanego stopnia – nie rozpocznie stażu na kolejny stopień lub zakończy ścieżkę awansu).
Przepisy przejściowe (art. 123 uofzo)
1. Do postępowań w sprawie dokonania oceny pracy nauczyciela, wszczętych i niezakończonych przed dniem 1 września 2018 r., stosuje się przepisy dotychczasowe.
2. Oceny pracy nauczyciela kontraktowego i mianowanego dokonuje się po raz pierwszy na zasadach określonych w znowelizowanym art. 6a KN, do dnia 31 sierpnia 2021 r. , a jeżeli nauczyciel w tym okresie rozpocznie staż na kolejny stopień awansu zawodowego – po zakończeniu tego stażu.
3. Oceny pracy nauczyciela dyplomowanego, który w dniu 1 września 2018 r. legitymuje się co najmniej trzyletnim okresem pracy w szkole od dnia uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego, dokonuje się po raz pierwszy na zasadach określonych w znowelizowanym art. 6a, do dnia 30 czerwca 2020 r.
Art. 9a-9i KN
• Dodano przepis zgodnie z którym nauczyciele akademiccy posiadający stopień naukowy oraz legitymujący się co najmniej 5-letnim okresem pracy w szkole wyższej, z dniem nawiązania stosunku pracy w szkole uzyskują stopień nauczyciela mianowanego.
• Zastąpiono ocenę dorobku zawodowego za okres stażu oceną pracy, uwzględniającą między innymi dorobek zawodowy nauczyciela za okres stażu.
• Wydłużono ścieżkę awansu zawodowego nauczyciela z 10 do 15 lat (z dwóch do trzech lat wydłuży się okres pracy niezbędny do rozpoczęcia stażu na stopień nauczyciela mianowanego oraz z jednego roku do czterech lat okres pracy konieczny do rozpoczęcia stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego; przewidziano możliwość skrócenia ścieżki awansu (nauczyciel kontraktowy i nauczyciel mianowany – legitymujący się wyróżniającą oceną pracy – będzie mógł rozpocząć staż na kolejny stopień awansu zawodowego po przepracowaniu w szkole co najmniej dwóch lat od dnia nadania poprzedniego stopnia awansu zawodowego).
• Wydłużono staż na stopień nauczyciela kontraktowego z 9 miesięcy do 1 roku i 9 miesięcy oraz zastąpiono rozmowę kwalifikacyjną przeprowadzaną przez komisję kwalifikacyjną złożoną z przedstawicieli danej szkoły egzaminem przeprowadzanym przez komisję egzaminacyjną, w skład której wejdą osoby spoza szkoły (przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny, przedstawiciel organu prowadzącego szkołę oraz ekspert z listy ekspertów ustalonej przez ministra edukacji narodowej).
• Wydłużono ścieżkę awansu zawodowego m.in. dyrektora szkoły, nauczycieli urlopowanych lub zwolnionych z obowiązku świadczenia pracy.
Przepisy przejściowe (art. 124-130 uofzo)
Art. 124
Nauczyciele zatrudnieni w dniu 1 września 2018 r. w szkole, posiadający stopień naukowy oraz legitymujący się co najmniej pięcioletnim okresem pracy w szkole wyższej, z tym dniem uzyskują z mocy prawa stopień nauczyciela mianowanego, chyba że już uzyskali ten stopień na podstawie przepisów dotychczasowych.
Art. 125
Staż na kolejny stopień awansu zawodowego nauczyciela rozpoczęty i niezakończony przed 1 września 2018 r. jest odbywany według dotychczasowych przepisów.
Art. 126
Do postępowań o nadanie nauczycielom stopnia awansu zawodowego, wszczętych i niezakończonych przed dniem 1 września 2018 r., stosuje się przepisy dotychczasowe.
Art. 127
W przypadku nauczycieli, którzy zakończyli staż na kolejny stopień awansu zawodowego przed dniem 1 września 2018 r., lecz do tego dnia nie otrzymali oceny dorobku zawodowego za okres stażu lub nie złożyli wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego, ocena dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu jest dokonywana oraz postępowanie kwalifikacyjne lub egzaminacyjne jest prowadzone według dotychczasowych przepisów.
Art. 128
W przypadku nauczyciela stażysty, który w dniu 1 września 2018 r. odbywa staż na kolejny stopień awansu zawodowego, rozpoczęty z początkiem roku szkolnego 2017/2018, ocena dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu jest dokonywana oraz postępowanie kwalifikacyjne na stopień nauczyciela kontraktowego jest prowadzone według dotychczasowych przepisów.
Art. 129
W przypadku nauczyciela kontraktowego i nauczyciela mianowanego, który do dnia 1 września 2018 r. w trakcie odbywania stażu na kolejny stopień awansu zawodowego zmienił miejsce zatrudnienia i za okres dotychczas odbytego stażu otrzymał pozytywną ocenę dorobku zawodowego, ocena ta jest uwzględniana do oceny pracy dokonywanej po zakończeniu całego stażu.
Art. 130
W roku szkolnym 2018/2019 nauczyciel kontraktowy może rozpocząć staż na stopień nauczyciela mianowanego, jeżeli legitymuje się co najmniej 2-letnim okresem pracy w szkole od dnia uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego.
Art. 10 ust. 2 i 3 KN
• Z osobą posiadającą wymagane kwalifikacje, rozpoczynającą pracę w szkole, stosunek prac nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony obejmujący 2 lata szkolne w celu odbycia stażu wymaganego do uzyskania awansu na stopień nauczyciela kontraktowego. W przypadku gdy nauczyciel odbywa dodatkowy staż z nauczycielem stażystą nawiązuje się stosunek pracy na czas określony na kolejny rok szkolny.
• W szczególnych przypadkach uzasadnionych potrzebami szkoły z osobą, o której mowa wyżej, legitymującą się wymaganym poziomem wykształcenia, lecz nieposiadającą przygotowania pedagogicznego, dopuszczalne jest nawiązanie stosunku pracy, o ile osoba ta zobowiąże się do uzyskania przygotowania pedagogicznego w trakcie odbywania stażu.
Art. 10 ust. 8a KN
• Nauczyciel nie ma obowiązku przedstawić dyrektorowi szkoły informacji z KRK w celu potwierdzenia warunku o niekaralności, w przypadku gdy z nauczycielem jest nawiązywany kolejny stosunek pracy w tej samej szkole w ciągu 3 miesięcy od dnia rozwiązania albo wygaśnięcia na podstawie art. 20 ust. 5c poprzedniego stosunku pracy.
Art. 10a KN (dodany)
• Wprowadzono przepis zgodnie z którym nauczyciele publicznych innych form wychowania przedszkolnego, przedszkoli, szkół i placówek prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz niepublicznych innych form wychowania przedszkolnego, przedszkoli i placówek oraz szkół niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych będą zatrudniani na podstawie umowy o pracę na zasadach określonych w Kodeksie pracy.
Art. 42 ust. 3 KN lp. 12 (dodana)
• Ustalono pensum dla tzw. nauczycieli wspomagających w wymiarze 20 godzin tygodniowo.
Art. 42 ust. 7 pkt 3 lit. b KN
• Określono tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dla nauczycieli pedagogów, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych, doradców zawodowych – z wyjątkiem nauczycieli zatrudnionych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych – w wymiarze do 22 godzin.
Art. 42 ust. 5c (dodany)
• Nauczycielom realizującym w ramach stosunku pracy obowiązki określone dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin zajęć tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć ustala się jako iloraz łącznej liczby realizowanych godzin i sumy części etatów realizowanych w ramach poszczególnych tygodniowych wymiarów godzin zajęć, przy czym wynik zaokrągla się do pełnych godzin w ten sposób, że czas zajęć do pół godziny pomija się, a powyżej pół godziny liczy się za pełną godzinę. Godziny wyliczone ponad ten wymiar stanowią godziny ponadwymiarowe.
Art. 42 ust. 6a (dodany)
• Wprowadzono zasadę, że dyrektorowi i wicedyrektorowi szkoły oraz nauczycielowi pełniącemu inne stanowisko kierownicze w szkole, a także nauczycielowi, który obowiązki kierownicze pełni w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono stanowisko kierownicze, korzystającym z obniżonego tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć, nie przydziela się godzin ponadwymiarowych, chyba że jest to konieczne dla zapewnienia realizacji ramowego planu nauczania w jednym oddziale, a za zgodą organu prowadzącego szkołę także gdy jest to konieczne dla zapewnienia realizacji ramowego planu nauczania w więcej niż jednym oddziale.
Art. 42a ust. 1a (dodany)
• Wprowadzono przepis zgodnie z którym nauczycielowi niepełnosprawnemu zaliczonemu do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, dla którego maksymalny tygodniowy wymiar czasu pracy jest ustalany zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, obniża się tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć proporcjonalnie do obniżenia maksymalnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, z zaokrągleniem do pełnych godzin w ten sposób, że czas zajęć do pół godziny pomija się, a powyżej pół godziny liczy się za pełną godzinę.
Art. 61 KN uchyla się.
• Likwiduje się zasiłek na zagospodarowanie.
Przepis przejściowy (art. 136 uofzo)
Nauczyciele, którzy do dnia 1 września 2018 r. spełnili warunki otrzymania jednorazowego zasiłku na zagospodarowanie zachowują prawo do tego zasiłku.
Art. 15 ust. 7-9 ustawy – Prawo oświatowe uchyla się.
• Z systemu oświaty usunięte zostanie stanowisko asystenta nauczyciela.
Przepis przejściowy (art. 143 uofzo)
Osoby zatrudnione w dniu wejścia w życie ustawy na stanowisku asystenta nauczyciela będą mogły być nadal zatrudnione na tym stanowisku na dotychczasowych zasadach nie dłużej niż do 31 sierpnia 2020 r.
Art. 15 ust. 3 ustawy – Prawo oświatowe
• Wprowadzono zmiany w zakresie wynagradzania specjalistów zatrudnionych na podstawie ustawy – Prawo oświatowe, którzy będą otrzymywali wynagrodzenie nie wyższe niż 184% kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej; rozszerzono przepis o rozwiązanie na podstawie którego organy prowadzące szkoły mogą upoważniać dyrektorów szkół, w indywidualnych przypadkach, do przyznawania wynagrodzenia w wyższej wysokości.
Zmiany od 1 stycznia 2019 r.
Art. 70a KN
• Wprowadzono zmianę w zakresie finansowania doskonalenia zawodowego nauczycieli – w budżetach organów prowadzących szkoły wyodrębnia się środki na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli w wysokości 0,8% planowanych rocznych środków przeznaczonych na wynagrodzenia osobowe nauczycieli, natomiast w budżetach wojewodów wyodrębnia się środki na wsparcie doradztwa metodycznego na obszarze województwa.
Zmiany od 1 września 2020 r.
Art. 33a KN (dodany)
• Wprowadzono dodatek za wyróżniająca pracę dla nauczyciela dyplomowanego legitymującego się co najmniej trzyletnim okresem pracy w szkole od dnia nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego oraz wyróżniającą oceną pracy w wysokości 16% kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej.
Przepis przejściowy (art. 133 uofzo)
Dodatek za wyróżniająca pracę w pełnej wysokości (16%) po raz pierwszy przysługuje od dnia 1 września 2022 r.
W okresie od 1 września 2020 r. do 31 sierpnia 2022 r. dodatek za wyróżniającą pracę dla nauczyciela dyplomowanego zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć ustala się w wysokości:
1) od dnia 1 września 2020 r. do 31 sierpnia 2021 r. – 3%,
2) od 1 września 2021 r. do dnia 31 sierpnia 2022 r. – 6%.
Ocena pracy dokonywana na nowych zasadach.
Warszawa, styczeń 2018 r.